OD KONWIKTU SZANIAWSKICH DO MUZEUM REGIONALNEGO W ŁUKOWIE – JAK ZMIENIAŁ SIĘ PRZEZ LATA ZABYTKOWY BUDYNEK

W grudniu 2021 r. zakończył się remont elewacji zabytkowego Konwiktu Szaniawskich, który jest obecnie siedzibą Muzeum Regionalnego w Łukowie. Budynek ten, mający już blisko 300 lat, jest jednym z najstarszych i najcenniejszych zabytków Łukowa.

Fundatorem konwiktu był biskup krakowski Konstanty Felicjan Szaniawski herbu Junosza. Konwikt (od łacińskiego słowa „convictus” - „wspólne mieszkanie”) został ufundowany jako miejsce zakwaterowania dla 10 chłopców z rodu Szaniawskich, pobierających naukę w pobliskiej szkole pijarów.

Tablicę fundacyjną wmurowano 24 września 1730 r., a już 2 lata wcześniej sporządzono dokument, regulujący zasady życia konwiktorów i wyposażenie budynku. Każdy wychowanek miał tu zapewnione nie tylko mieszkanie, ale również bezpłatną naukę, wyżywienie, odzież, korepetycje i opiekę lekarską. Pod jego budowę biskup Szaniawski przeznaczył liczący dwie morgi ogród i łąkę w pobliżu kolegium.

8 października 1731 r. ks. Bernard Padlewski, pierwszy regens konwiktu podpisał plan budowy. Prace budowlane zakończono w 1733 r., w rok po śmierci Konstantego Szaniawskiego. Prawdopodobnie w tymże samym roku oddano budynek konwiktu do użytku.

W wyniku represji po powstaniu listopadowym i zamiany Podlaskiej Szkoły Wojewódzkiej w Łukowie na gimnazjum województwa podlaskiego, pijarzy zostali odsunięci od nauczania, a sam konwikt pełnił odtąd rolę zwykłego internatu. W 1844 r. szkoła wraz z bursą została przeniesiona do Siedlec. W budynku dawnego konwiktu powstały biura kasy powiatowej, akcyzy oraz mieszkania dla urzędników państwowych. Od 1866 r. majątkiem konwiktu rozporządzała Komisja Rządowa Przychodów i Skarbu Królestwa Polskiego.

W 1872 r. nieruchomość stała się własnością prywatną i była nią aż do roku 1962. Pierwszym właścicielem został Ludwik Błociszewski, a po nim jego córka Anna Ostrowska. Od 1897 r. konwikt przeszedł w ręce sędziego Michała Lewoncewicza. Wartość budynku stale rosła, co pozwala przypuszczać, że kolejni właściciele dokonywali w nim niezbędnych prac remontowych.

W 1934 r. parter konwiktu został wydzierżawiony Skarbowi Państwa z przeznaczeniem na Sąd Grodzki, Archiwum i Wydział Hipoteczny. Podczas wojny w budynku rezydowali Niemcy, którzy zorganizowali tu kasyno. Prawdopodobnie z ich inicjatywy przebito wejście główne we frontowej ścianie budynku, likwidując wejście boczne.

Po wojnie, aż do 1963 r. na parterze budynku mieścił się Sąd Powiatowy, Biuro Ewidencji Ludności i Hipoteka. Górną kondygnację zajmowała w tym czasie właścicielka konwiktu, Danuta Lewoncewicz z matką. W 1975 r. na mocy ustawy o ochronie dóbr kultury z dnia 15 marca 1962 r., nieruchomość została sprzedana Skarbowi Państwa.

Od 1964 r. w gmachu Konwiktu mieści się Muzeum Regionalne utworzone z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łukowskiej. Początkowo muzeum zajmowało tylko połowę parteru budynku. W kolejnych latach muzeum otrzymało cały budynek. W latach 1985 – 1998 trwał gruntowny remont zabytkowego gmachu. W tym czasie eksponaty zgromadzono w tymczasowej siedzibie przy ul. ks. St. Brzóski. Obecnie muzeum dysponuje ośmioma salami wystawowymi, pracownią fotograficzną, pomieszczeniami magazynowymi oraz administracyjnymi. Placówka prowadzi działalność wystawienniczą , edukacyjną, naukową oraz promocyjną. Muzeum jest siedzibą Stowarzyszenia Twórców Ludowych o/w Łukowie oraz TPZŁ. Posiada bogaty księgozbiór dotyczący historii, kultury i sztuki regionu oraz dokumentację fotograficzną licznych obiektów istniejących i nieistniejących z terenu powiatu łukowskiego.

W grudniu 2021 r. został zakończony remont elewacji budynku, który obejmował: roboty rozbiórkowe, ziemne, murarskie, zbrojarskie, tynkarskie i okładzinowe, obróbki blacharskie, roboty malarskie, wykonanie elewacji, wykonanie ogrodzeń, renowację drzwi głównych, wymianę okien,dostarczenie i montaż platformy schodowej dla osób niepełnosprawnych oraz roboty elektryczne. Koszt zadania pn. „Renowacja elewacji budynku Muzeum Regionalnego w Łukowie wraz z wymianą okien” zrealizowany przez organizatora muzeum – Powiat Łukowski wyniósł 978 000 PLN.

11 stycznia 2022 r. /wtorek/ muzeum ponownie zostanie otwarte dla zwiedzających. Zapraszamy do odwiedzenia naszych wystaw stałych i czasowych, które są systematycznie modernizowane dla Państwa: ,,W polu i w zagrodzie”, ,,Nie tylko miód”, „Łukowskie amonity”, „Łukowski Ośrodek Rzeźby Ludowej”, „Historia Łukowa i Ziemi Łukowskiej”, „Tu mieszkaliśmy – historia łukowskich Żydów”. Jeszcze przez kilka miesięcy będzie można obejrzeć wystawę czasową „Henryk Sienkiewicz znowu w Łukowie”, prezentującą najcenniejsze eksponaty pochodzące ze zbiorów Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej. Zapraszamy również do udziału w warsztatach, lekcjach muzealnych oraz konkursach tematycznych organizowanych przez naszą instytucję. Placówka jest czynna od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 16.00 oraz w niedzielę w godz. 11.00 – 15.00. Szczegółowe informacje dotyczące działań zamieszczone są na stronie internetowej placówki oraz profilu społecznościowym Facebook.

Muzeum „w nowej szacie” prezentuje się okazale. Jak budynek Konwiktu Szaniawskich zmieniał się na przestrzeni czasu? Zapraszamy do obejrzenia galerii zdjęć.

Remont Muzeum (1)