Jeśli Twoje przychody z poprzedniego roku nie przekraczały trzydziestokrotności minimalnego wynagrodzenia z roku poprzedniego, spełniasz pierwszy warunek do skorzystania z „małego ZUS”. Na przykład w 2018 roku minimalne wynagrodzenie wynosiło 2100 zł, a trzydziestokrotność tej kwoty to 63 000 zł. Przedsiębiorca, który prowadził działalność przez cały 2018 rok i w tym czasie osiągnął przychody niższe niż 63 000 zł, może więc skorzystać w 2019 roku z „małego ZUS”. Jeśli prowadził firmę krócej niż rok, to limit przychodów należy wyliczyć proporcjonalnie do czasu prowadzonej działalności. Ważne, żeby okres prowadzenia firmy w poprzednim roku wynosił co najmniej 60 dni.
Zgłoszenie w styczniu
Jeśli przedsiębiorca decyduje się w tym roku na korzystanie z „małego ZUS”, musi to zgłosić ubezpieczycielowi do 8 stycznia. Natomiast rozliczenie składek za styczeń standardowo odbywa się na początku lutego. Jeśli ktoś nie prowadzi teraz działalności, ale rozpocznie albo wznowi ją w trakcie roku, to do „małego ZUS” zgłasza się dopiero wtedy.
Kiedy nie skorzystasz z „małego ZUS”
Przedsiębiorca nie może skorzystać z „małego ZUS” w okresie, gdy ma jeszcze prawo do innych korzyści w opłacaniu składek, czyli „ulgi na start” lub składek preferencyjnych. Dopiero gdy przedsiębiorcy skończą się preferencyjne składki, będzie mógł przejść na „mały ZUS”.
Nie skorzystasz z „małego ZUS” także, jeśli w poprzednim roku:
- rozliczałeś się w formie karty podatkowej i jednocześnie korzystałeś ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT,
- podlegałeś ubezpieczeniom także z innej pozarolniczej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej, osoba wykonująca wolny zawód),
- wykonujesz dla byłego lub obecnego pracodawcy to, co robiłeś dla niego jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Nowy przedsiębiorca z innymi ulgami
Do „małego ZUS” nie mają prawa nowi przedsiębiorcy, bo jeden z warunków to prowadzenie działalności w poprzednim roku przynajmniej przez 60 dni. Oni na starcie mogą jednak skorzystać z innych możliwości: półrocznego zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne oraz dwuletniego okresu składek preferencyjnych. Gdy wygaśnie im prawo do tych ulg, będą mogli przejść na „mały ZUS”.
Warto przy tym pamiętać, że od wysokości opłacanych składek zależy wysokość świadczeń ubezpieczeniowych, m.in. zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego.
Jak długo można opłacać „mały ZUS”
Niższe składki na ubezpieczenia społeczne możesz opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. To znaczy, że po wykorzystaniu tego okresu można wrócić do „małego ZUS” dopiero po przerwie, w której opłacasz składki na standardowych zasadach.
Jak policzyć nowe składki?
Najpierw ustal swój przeciętny miesięczny przychód za poprzedni rok kalendarzowy. Pomnóż go przez współczynnik podany przez ZUS (na 2019 rok wynosi 0,5083). Następnie sprawdź, czy wynik mieści się w dotychczasowych progach. Twoja nowa podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (czyli tyle, ile wynosi dla obecnych przedsiębiorców na „pełnym ZUS”) i nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia w styczniu danego roku (czyli tyle, ile wynosi najniższa podstawa dla preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne). Jeśli Twój wynik będzie niższy niż 30% minimalnego wynagrodzenia, to składki wyliczasz od 30% minimalnego wynagrodzenia. Pamiętaj, że ulga nie dotyczy składki zdrowotnej.
Ważne! Wysokość kwoty, od której opłacasz składki ma wpływ na wysokość przysługujących Ci świadczeń z ubezpieczeń społecznych, w tym na zasiłek chorobowy, opiekuńczy czy macierzyński.
Jak zgłosić się do „małego ZUS”
Podstawę wymiaru składek ustalasz raz w roku kalendarzowym – w styczniu lub w pierwszym miesiącu, gdy rozpoczynasz lub wznawiasz prowadzenie działalności gospodarczej w danym roku. Jeśli spełniasz warunki i zdecydujesz się na „mały ZUS”, musisz zgłosić to w odpowiednim terminie ubezpieczycielowi. Zrobisz to, składając formularz ZUS ZUA lub ZUS ZZA z odpowiednim kodem ubezpieczenia. Jest na to 7 dni. Jeśli już od początku 2019 roku masz prawo do „małego ZUS”, to termin na zgłoszenie mija 8 stycznia.
Dodatkowe informacje
Informacje o warunkach korzystania z „małego ZUS” i zasady wyliczania nowych składek można znaleźć na www.zus.pl.
