Na pograniczu trzech dzielnic – promocja książki

Publikacja wydana przez Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej to 308 stron z 65 fotografiami i 13 mapami. Autorem pracy jest dr Kazimierz Więch. I to właśnie na spotkanie z nim placówka zaprasza 9 kwietnia na godzinę 16.00.  

„Na pograniczu trzech dzielnic” to książka składająca się z trzech szkiców, dotyczących dziejów Ziemi Łukowskiej i Stężyckiej. W Polsce przedrozbiorowej ziemie te należały do dzielnicy małopolskiej, do dwóch sąsiadujących ze sobą województw: sandomierskiego i lubelskiego. Na wschodzie graniczyły z Podlasiem, na północy z Mazowszem. Granica między nimi była dość płynna, a pod zaborami praktycznie zanikła. W trakcie licznych zmian w układzie administracyjnym w okresie caratu obie dawne ziemie wchodziły w skład jednego województwa lub guberni. Połączyła je wspólnota losów i doświadczeń, co uwidoczniło się szczególnie wyraźnie w czasie okupacji niemieckiej w latach 1939-1944.  

Celem autora publikacji było pokazanie rozbieżności i podobieństw w procesach rozwojowych dokonujących się na tych ziemiach, a także dramatycznych wyborów w walce z okupantem niemieckim w okresie drugiej wojny światowej oraz w zmaganiach o władzę po ustaniu działań wojennych.

Pierwsza część opracowania zatytułowana „Od Piastów do II Rzeczypospolitej” dowiemy się o tym jak rozwijało się osadnictwo i urbanizacja, jak kształtowały się stosunki własnościowe, zmiany w administracji państwowej, samorządowej i kościelnej. W polu widzenia znalazły się miasta, okręgi parafialne, największe posiadłości ziemskie oraz ich właściciele. Z wydarzeń politycznych uwzględniono głównie te, które miały bezpośredni wpływ na kondycję ludności, rozwój czy stagnację poszczególnych miast i wsi oraz na stosunki społeczne.   

Kolejna część poświęcona została Okrzei i okolicom. Badaniu poddane zostało dawne miasteczko Okrzeja oraz przylegające do niego tereny sąsiednich parafii, a później gmin, których historia w ciągu dziejów w taki czy inny sposób łączyła się ze sobą lub które do siebie wzajemnie ciążyły. O wyborze Okrzei zdecydowała zarówno jej typowość dla całego otaczającego terenu, jak i pewne cechy, które ją wyróżniały: odmienny od innych charakter miasta oraz jej szczególna rola w historii polskiej kultury i dziejach oręża polskiego. W jej pobliżu urodził się i spędził dzieciństwo nasz wielki pisarz Henryk Sienkiewicz oraz rozegrała się ostatnia batalia kampanii wrześniowej 1939 roku pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga. Dziejom rodziny Sienkiewicza w trzech pokoleniach – Cieciszowskich od strony matki i Sienkiewiczów od strony ojca – jest poświęcony duży fragment szkicu.   

Trzecia i ostatnia część książki poświęcona została partyzanckim legendom - „Trzy partyzanckie legendy – „Orlik”, „Serafin” i „Ostoja”. Tu poruszony został trudny i bolesny temat najpierw antyhitlerowskiego, a później antykomunistycznego ruchu oporu w czasie drugiej wojny światowej i w pierwszych latach powojennych. Wszystko na podstawie losów trzech legendarnych postaci: Mariana Bernaciaka „Orlika”, Serafima Aleksiejewa „Serafina” i Wacława Rejmaka „Ostoję”. Na plan pierwszy zostały wysunięte zagadnienia strategii, polityki i wzajemnych stosunków dwóch antagonistycznych nurtów podziemia – komunistycznego i niepodległościowego – oraz postawy i działania dowódców.