Przestępstwo oszustwa - istota i przesłanki
Kodeks karny w art. 286 przewiduje odpowiedzialność karną za , które jest jednym z najczęściej spotykanych przestępstw przeciwko mieniu. Oszustwo polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym majątkiem w wyniku wprowadzenia jej w błąd, wyzyskania błędu lub wykorzystania jej niezdolności do należytego pojmowania sytuacji.
Istotą przestępstwa oszustwa jest osiągnięcie przez sprawcę korzyści majątkowej kosztem pokrzywdzonego. W celu popełnienia oszustwa konieczne jest wykazanie, że sprawca działał z zamiarem doprowadzenia pokrzywdzonego do rozporządzenia swoim mieniem w sposób dla niego niekorzystny, co prowadzi do uszczerbku w jego majątku. Dla bytu tego przestępstwa niezbędne jest zaistnienie skutku, czyli rzeczywistego rozporządzenia mieniem.
Wprowadzenie w błąd oraz wyzyskanie błędu jako elementy oszustwa
Podstawowym elementem przestępstwa oszustwa jest działanie sprawcy polegające na wprowadzeniu ofiary w błąd lub wyzyskaniu jej błędnego przekonania o rzeczywistości. Wprowadzenie w błąd może przybierać różne formy, od fałszywych oświadczeń, przez podstępne działanie, aż po zatajenie istotnych informacji, które wpływają na decyzję pokrzywdzonego.
Wyzyskanie błędu natomiast ma miejsce wtedy, gdy ofiara już znajduje się w stanie błędu, a sprawca świadomie ten błąd wykorzystuje. Przykładem może być zawarcie umowy przez osobę, która nie zdaje sobie sprawy, że druga strona nie jest w stanie spełnić swoich zobowiązań. W takich przypadkach, jeśli zostanie udowodnione, że sprawca celowo zataił swoje trudności finansowe lub inne istotne okoliczności, może ponieść odpowiedzialność karną za oszustwo.
Niewykonanie umowy a odpowiedzialność karna za oszustwo
Częstym problemem z którym spotykają się przedsiębiorcy jest niewykonanie umowy przez kontrahenta. Nie zawsze jednak każda taka sytuacja kwalifikuje się jako przestępstwo oszustwa. Niewywiązanie się z umowy samo w sobie stanowi naruszenie zobowiązania cywilnoprawnego, ale aby mówić o odpowiedzialności karnej, muszą zaistnieć przesłanki wskazane w art. 286 Kodeksu karnego.
Ważną kwestią jest ustalenie czy już w momencie zawarcia umowy jedna ze stron działała z zamiarem wprowadzenia drugiej w błąd i doprowadzenia jej do niekorzystnego rozporządzenia majątkiem. Przykładem może być sytuacja, w której przedsiębiorca zawiera kontrakt, wiedząc że nie będzie w stanie go wykonać, ponieważ znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, o której nie poinformował drugiej strony. W takim przypadku, jeśli intencją od samego początku było wyłudzenie świadczenia, można mówić o znamionach oszustwa.
Nie każde opóźnienie w zapłacie czy niewykonanie umowy będzie jednak traktowane jako przestępstwo. Ważne jest ustalenie zamiaru sprawcy i ocena, czy działanie to miało na celu osiągnięcie korzyści kosztem drugiej strony. Brak takiego zamiaru oznacza, że sytuacja powinna być rozstrzygana na gruncie prawa cywilnego, a nie karnego.
Podstawowym elementem, który decyduje o odpowiedzialności karnej, jest zamiar sprawcy i jego działania mające na celu osiągnięcie korzyści majątkowej kosztem pokrzywdzonego. Aby skutecznie dochodzić swoich praw, przedsiębiorcy może skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika, który pomoże ocenić - czy zachowanie kontrahenta stanowi naruszenie przepisów prawa karnego, czy też cywilnego.
Polecamy również: Czym jest oszustwo? (286 kk)
Adwokat Prawo Karne • kancelaria Kraków dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
ul. Rynek Dębnicki 6/3a 30-319 Kraków
tel.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.